Τι πρέπει να γίνει για την Κοινωνική ασφάλιση
Η υφέρπουσα από την δεκαετία του ’80 ανεπάρκεια του ασφαλιστικού μας συστήματος, έχει προ πολλού μετεξελιχθεί σε κοινωνική απειλή.
Παράλληλα η Ευρωπαϊκή Ένωση από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 έχει θέσει με αγωνία το πρόβλημα των κοινωνικοασφαλιστικών συστημάτων, που βρίσκονται κάτω από τις συνδυασμένες πιέσεις των διαρκώς αυξανομένων αναγκών και ταυτόχρονα των περιορισμένων πόρων.
Το Ελληνικό σύστημα Κοινωνικής ασφάλισης, πέρα από την γενικότερη κρίση, που μαστίζει όχι μόνο την Ελληνική αλλά και την Ευρωπαϊκή και ακόμη την παγκόσμια οικονομία, υποφέρει και από την απουσία μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, την «προνοιακή» εκτροπή του, την πλήρη περιφρόνηση των αναλογιστικών δεδομένων, την συνεχώς διογκούμενη εισφοροδιαφυγή, την αφηνίαση των δαπανών υγείας, την λίαν δυσμενή εξέλιξη της σχέσης ασφαλισμένων προς συνταξιούχους, την επιβάρυνση που προκαλεί η κοινωνική πολιτική και η αρίφνητος υποσχεσιολογία των κομμάτων καθώς και από άλλες διαμαρτίες περί την διάπλαση και την εξέλιξη του συστήματος, με αποτέλεσμα να καταστεί από χρόνια οικονομικά προβληματικό και κοινωνικά μη αποδεκτό.
(Βλ. Ελευθεροτυπία 9.3.87 και 10.3.87. Επίσης Κυριακάτικη 7.6.87 και Ελευθεροτυπία 11.7.87, όλα πρωτοσέλιδα).
Παρά τις διαπιστωμένες αδυναμίες του συστήματος και παρά τις πιέσεις που ασκήθηκαν από την Ε.Ε. στην τελευταία εικοσαετία επεκράτησε, πλήρης εφησυχασμός και κλίμα αβελτηρίας στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης.
Για πρώτη δε φορά έχω την αίσθηση ότι η αναδειχθείσα τον περασμένο Οκτώβρη Κυβέρνηση αντιμετωπίζει με σοβαρότητα το πρόβλημα και αναζητά μεθόδους προσέγγισής του.
Όμως οι λύσεις δεν είναι εύκολες και ούτε άμοιρες κινδύνων διάρρηξης των αρμών της κοινωνικής μας συνοχής. Και γιαυτό προτείνω παρεμβάσεις που δεν αιμάσσουν και δεν θίγουν τα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα του λαού μας.
Συγκεκριμένα, μετά την ανάπτυξη που θα πρέπει να επιδιώξει η Κυβέρνηση, πρώτη είναι η ενεργοποίηση των θεσμών πάταξης της εισφοροδιαφυγής (Ν. 2556/97), που δεν αξιοποιήθηκαν ποτέ μέχρι σήμερα. Και δεύτερη, η ολοκλήρωση της μηχανοργάνωσης (ΟΠΣ-ΙΚΑ), που συμπληρώνει ήδη ένδεκα χρόνια από της υπογραφής της σύμβασης με τον ανάδοχο.
Στην συνέχεια προτείνουμε :
Α΄. Για την αύξηση των εισροών :
α) Την κατάργηση των πάσης φύσεως εισφοροαπαλλαγών.
β) Την πλήρη εφαρμογή του Ν. 465/70 και απόδοση των κοινωνικού και «προνοιακού» χαρακτήρα επιβαρύνσεων στην κοινωνική ασφάλιση.
γ) Την προϋπόθεση της καταβολής των νομίμων προς το ΙΚΑ οφειλών προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαδικασία νομιμοποίησης αυθαιρέτου.
δ) Το 1% του τζίρου κάθε επιχείρησης υπέρ της Κοινωνικής ασφάλισης.
ε) Την υποχρεωτική ασφάλιση στο ΙΚΑ κάθε σύμβασης έργου με τακτικό ωράριο.
στ) Το όριο των απαιτουμένων ημερών ασφάλισης για παροχή περίθαλψης, όχι κατώτερο των 80.
ζ) Η ένταξη κάθε επικουρικού ταμείου στο ΙΚΑ θα γίνεται με τις προϋποθέσεις και παροχές του ΙΚΑ και όχι του συγχωνευόμενου ταμείου.
η) Καμία διαγραφή οφειλής οιουδήποτε φορέα (Δήμων, ΠΑΕ, ΔΕΚΟ, ΜΜΕ, ΚΤΕΛ, Δημοσίου κ.λπ.) προς το ΙΚΑ ή άλλο ταμείο.
θ) Εξαίρεση του ΙΚΑ και άλλων ασφαλιστικών ταμείων από το άρθρο 44 του Ν. 1892/90, και
ι) Απόδοση του 10% των ασφαλίστρων αυτοκινήτων και λοιπών τροχοφόρων από τις ασφαλιστικές εταιρείες στην κοινωνική ασφάλιση, με παράλληλη διαγραφή κάθε απαίτησης για τραυματισμούς και συνταξιοδοτήσεις.
Β΄. Για την βελτίωση της σχέσης ασφαλισμένων προς συνταξιούχους καθώς και τον περιορισμό των δαπανών, προτείνουμε :
α) Καμιά σύνταξη κάτω των 65 χρονών για τους άνδρες και 60 για τις γυναίκες, με εξαίρεση τα βαριά και ανθυγιεινά και τις αναπηρικές συντάξεις. (Με την επιφύλαξη της παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως προς το όριο των γυναικών).
β) Εκλογίκευση του θεσμού των βαρέων και ανθυγιεινών και κάλυψη από τους εντασσόμενους σ’ αυτόν της επιβάρυνσης, που προκαλείται στην Κοινωνική ασφάλιση.
γ) Επανεξέταση όλων των αναπηρικών συντάξεων από ειδικές επιτροπές του κέντρου για όλη την Ελλάδα και αναθεώρηση του κώδικα αναπηριών.
δ) Σε κάθε περίπτωση το σύνολο των συντάξιμων αποδοχών δεν θα ξεπερνά τον μέσο όρο του συνόλου των αποδοχών της τελευταίας 5ετίας.
ε) Ένταξη των κλάδων υγείας όλων των ασφαλιστικών ταμείων στο Υπουργείο Υγείας και κοινωνικής αλληλεγγύης μετά των εισπράξεων που αφορούν τις παροχές σε είδος. (Ενιαίος Φορέας Υγείας).
στ) Εναρμόνιση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης της γυναίκας με την αρχή της ισότητας των δύο φύλων με παράλληλη προστασία της μητρότητας, και
Γ΄. Σημαντικές ακόμη παρεμβάσεις θεωρώ :
α) Την ίδρυση Τράπεζας Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Νομίζω ότι και η Κυβέρνηση θέλει μια δημόσια και ισχυρή τράπεζα για την στήριξη της οικονομίας. Η Τράπεζα που προτείνουμε θα ανήκει στην κοινωνική ασφάλιση, θα διαχειρίζεται την κινητή - πλέον των 13 δις € μόνο οι καταθέσεις για το 2008 - και ακίνητη περιουσία των ταμείων, θα διενεργεί όλες τις πράξεις εισφορών και παροχών ασφάλισης όλων των ασφαλιστικών ταμείων.
Η τράπεζα κοινωνικών ασφαλίσεων μπορεί να αναπτύξει και να λειτουργήσει :
Ι. Κλάδο προαιρετικής ασφάλισης παροχής υπηρεσιών Υγείας με το πακέτο περίθαλψης των ιδιωτικών εταιρειών ασφάλισης κλάδου υγείας.
ΙΙ. Κάποιο τυχερό παιχνίδι (λαχείο ή κάτι άλλο).
β) Οι διατάξεις του αρθ. 56 του Συντάγματος για «κωλύματα και ασυμβίβαστα βουλευτών» να ισχύουν και για την εκλογή μελών Δημοτικών, Νομαρχιακών ή Περιφερειακών Συμβουλίων για τους λόγους που ισχύουν και για τους υποψήφιους βουλευτές. Το μέτρο ενέχει μεγάλη σημασία για την πάταξη της εισφοροδιαφυγής και της φοροδιαφυγής, και
γ) Τέλος, αναφέρομαι στην κατάργηση του ισχύοντος συστήματος της κατά κεφαλή ασφάλισης, ως προς την εργοδοτική εισφορά μόνο, που θα πρέπει να αναπληρωθεί με ποσοστό επί του τζίρου της επιχείρησης. Η πρόταση δεν έχει καμιά σχέση με το προαναφερόμενο στο εδάφιο Αδ μέτρο.
Δρόμος άλλος για την ανάταξη των δυσλειτουργιών, που πάσχει το κοινωνικοασφαλιστικό μας σύστημα και την έξοδό μας από το τούνελ της αυξανόμενης ανυποληψίας και της απειλής πλήρους κατάρρευσής του, δεν υπάρχει, χωρίς έντονες κοινωνικές ρήξεις.
Γρηγόρης Σολωμός, π. Υφυπουργού Υγείας - π. Διοικητή ΙΚΑ, “Ελευθεροτυπία” 17/02/2010