Κάπνισμα: Το τρίτο στοίχημα του υπουργού υγείας
Με την -ιστορική θα έλεγα- ευκαιρία της επιβολής από 1/7 των μέτρων για την διακοπή του καπνίσματος σε κλειστούς χώρους εργασίας και παροχής υπηρεσιών, καταθέτω κάποιες απόψεις μου σχετικές με το κάπνισμα και τις προσπάθειες που έχουν γίνει στο παρελθόν για την ανάσχεση της διαρκώς αυξανόμενης τάσης ανόδου και διάχυσης της γνωστής σ’ όλους μας βλαπτικής για την υγεία και την εθνική μας οικονομία συνήθειας.
Οι πρώτες ανακοινώσεις για τις νοσογόνους ιδιότητες και συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία έγιναν στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Η πρώτη μάλιστα αρκετά τεκμηριωμένη μελέτη έγινε από τους Doll και Hill και αφορούσε 40 χιλ. Βρετανούς γιατρούς, ηλικίας άνω των 35 ετών, που δέχθηκαν να διακόψουν το κάπνισμα και να τεθούν υπό παρακολούθηση τα επόμενα χρόνια. Μέσα σε 12-15 χρόνια πέθαναν 3-5 χιλιάδες γιατροί. Εξ’ αυτών διαπιστώθηκε ότι η θνητότης στους γιατρούς που έκοψαν το τσιγάρο μειώθηκε κατά 38%, ενώ στους συνεχίζοντες το κάπνισμα αυξήθηκε κατά 7%. Έκτοτε έχουν γίνει πολλές επιστημονικές έρευνες που επιβεβαιώνουν τα πορίσματα των Doll και Hill και ακόμη απέδειξαν την ομοσχέτιση του καπνίσματος, πέραν του καρκίνου του πνεύμονος, και με άλλες παθήσεις, όπως είναι η χρονία βρογχίτις, το αποφρακτικό εμφύσημα και νόσοι των στεφανιαίων.
Έτσι το 1974 η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (Π.Ο.Υ.) ειδοποίησε ότι «ο καπνός είναι ουσία που προκαλεί εξάρτηση και βλάβη της υγείας. Επειδή δε είναι πολύ διαδεδομένος, αποτελεί πρόβλημα της Δημόσιας Υγείας».
Και το πρόβλημα αυτό απεδείχθη με νεότερες έρευνες στα σχολεία, ότι καθίσταται σοβαρότερο και συνιστά κίνδυνο για τον κοινωνικό μας ιστό, όταν αφορά την εφηβική ηλικία μαζί με αλκοόλ. Ο συνδυασμός δε αυτός καπνίσματος και αλκοόλ φαίνεται ότι αποτελεί τον προθάλαμο της εξάρτησης με ναρκωτικά, πέρα από την εμφάνιση σειράς νοσημάτων φθοράς μετά την ενηλικίωση.
Προσοχή! Δεν υποστηρίζουμε ότι όσα παιδιά κάνουν χρήση καπνού και αλκοόλ θα γίνουν αύριο ναρκομανείς. Όχι! Είναι όμως βέβαιο ότι ανάμεσα σ’ αυτά τα παιδιά βρίσκονται οι αυριανοί χρήστες σκληρών ή μαλακών ναρκωτικών.
Όπως δηλαδή για να μπει κάποιος στον κυρίως Ναό υποχρεωτικά περνάει από τον νάρθηκα (Πρόναο), έτσι και οι χρήστες ναρκωτικών έχουν περάσει στην εφηβική τους ηλικία από τον συνδυασμό καπνού και αλκοόλ.
Επιμένουμε στο σημείο αυτό γιατί η μάχη μπορεί να δοθεί ευκολότερα και να κερδηθεί στην εφηβική ηλικία. Σε μεγαλύτερες ηλικίες είναι αργά πια και δεν κάνουμε τίποτα. Γιατί κι αν καταφέρεις να κερδίσεις αργότερα την μάχη της απεξάρτησης με πολύ κόπο, αγώνα και δάκρυα, ο νέος έχει χάσει τις ευκαιρίες στην ζωή του και παραμένει εσαεί ένα ναυάγιο, που δυσκολεύεται πολύ να βρει το βηματισμό του μέσα σε μια ανάλγητη κοινωνία. Προσοχή λοιπόν και επαγρύπνηση όταν το παιδί διέρχεται την εφηβεία του.
Πέρα όμως από την υγεία η δυσμενής επίδραση του καπνού αφορά και την εθνική μας οικονομία. Έχει υπολογισθεί από Σκανδιναβικές και υπερατλαντικές μελέτες ότι το κάπνισμα ευθύνεται για το 11,6% των δαπανών της υγείας, που σημαίνει ότι στην Ελλάδα με δαπάνες υγείας πάνω από 9 δις Ευρώ, θα πρέπει το 1 δις να οφείλεται στο κάπνισμα.
Αν δηλαδή λάβουμε υπ’ όψη και την ιδιωτική δαπάνη που συμμετέχει κατά 45% στις συνολικές δαπάνες υγείας, η ζημιά που προκαλεί το κάπνισμα εγγίζει τα 2 δις Ευρώ.
Οι πρώτες σοβαρές προσπάθειες περιορισμού του καπνίσματος έγιναν στην Ελλάδα το 1978-80 επί Υπουργού Σπ. Δοξιάδη και επί ΠΑΣΟΚ την διετία 1987-88 που καταφέραμε και περάσαμε στο πακέτο την υπόμνηση ότι «Βλάπτει σοβαρά την Υγεία». Τα αποτελέσματα και στις δύο περιόδους ήσαν φτωχά. Για ένα δύο χρόνια είχαμε κάποια μείωση της κυκλοφορίας του καπνού για να επανέλθουμε τα επόμενα χρόνια δριμύτεροι!
Και επειδή έχω ασχοληθεί πολύ με το θέμα φοβάμαι ότι και αυτή την φορά ο υπεραισιόδοξος Υπουργός μας Υγείας σύντομα θα απογοητευθεί.
Δυστυχώς ο καπνιστής δεν συγκινείται ούτε φοβάται το ΘΑ, το ΠΙΘΑΝΟ, το ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ και κυρίως το τι πρόκειται να γίνει μετά κάποιες δεκάδες χρόνια. Γιαυτό πιστεύω ότι μόνο η αφύπνιση και η κινητοποίηση του θιγόμενου μη καπνιστή να προστατέψει με κάθε τρόπο και κύρια νομικό το δικαίωμα του να αναπνέει καθαρό αέρα, σε συνδυασμό με την απαραίτητη νομοθετική θωράκιση των δικαιωμάτων του κάθε ανθρώπου που θέλει να ζει και να εργάζεται σε υγιεινό περιβάλλον.
Με την θέση μας αυτή δεν αρνούμεθα το δικαίωμα των καπνιστών να καπνίζουν. Αλλά το δικαίωμα αυτό παύει να υφίσταται όταν βλάπτεται η υγεία των συνανθρώπου των, που βρίσκονται και δουλεύουν ή ζουν υποχρεωτικά κοντά στον καπνιστή. Αν δηλαδή δεν «ξυπνήσουν» οι μη καπνίζοντες και δεν υπάρξει νόμος που να προστατεύει το δικαίωμά τους στη ζωή, δεν πρόκειται να κάνουμε τίποτα. Να μην περιμένει ο Δικαστής να πάθει καρκίνο ο μη καπνιστής για να δικάσει τον καπνιστή. Θα πρέπει η πολιτεία να δράσει και να ενεργήσει προληπτικά, να προστατεύσει τα παιδιά μας, την υγεία μας και την κοινωνία μας και όχι κατασταλτικά όπως γίνεται κάθε φορά.
Επίσης με την ευκαιρία θέλω να συγχαρώ τις διοικήσεις των ασφαλιστικών ταμείων που δεν εγκρίνουν την δαπάνη για χορήγηση κάποιων φαρμάκων που λανσάρονται στην αγορά ως δήθεν υποβοηθητικά της διακοπής του καπνίσματος. Δεν υπάρχει φάρμακο που κόβει το τσιγάρο. Αν κάποια εταιρία μας φέρει επιστημονική τεκμηρίωση των ισχυρισμών της από επίσημο Υγειονομικό κρατικό φορέα η πολιτεία, μετά ενδελεχή έλεγχο της σοβαρότητας της εργασίας -γιατί έχουμε στο παρελθόν «καεί» από εργασίες «μαϊμούδες»-, θα συζητήσει το θέμα. Όμως αρκετά χρήματα δαπανάμε εξαιτίας του καπνίσματος. Όχι κι άλλα στον βωμό της δήθεν απεξάρτησης.
Κι αυτό έχει σημασία σε μια εποχή που η πολιτική μας στο φάρμακο κατευθύνεται από τους υποστηριχτές της θεωρίας ότι στο φάρμακο οφείλεται η αύξηση του προσδοκίμου της επιβίωσης, που πετύχαμε τα τελευταία χρόνια. Και επομένως όσα περισσότερα φάρμακα «ταΐζουμε» τον λαό μας τόσο βελτιώνεται η υγεία του. Αιδώς Αργείοι!
Αξιότιμε Κε Υπουργέ, η προσπάθεια για την απαγόρευση του καπνίσματος είναι το τρίτο στοίχημά σας στην υγεία, την τελευταία 5ετία. Το πρώτο ήταν το ράντζο, που είχε υποσχεθεί ο προκάτοχός σας να καταργήσει και εκείνο θέριεψε και συνιστά πλέον στοιχείον του ΕΣΥ!
Το δεύτερο ήσαν οι προμήθειες των νοσοκομείων, που φιλοδοξήσατε να θεραπεύσετε. Δυστυχώς και εδώ – όπως δυστυχώς προέβλεψα προ τριετίας – η κατάσταση χειροτέρεψε. Ήδη στην θητεία σας οι οφειλές των νοσοκομείων προς τις προμηθεύτριες εταιρίες ξεπέρασαν τα 5 δις €. Και το κακό είναι ότι δεν παίρνετε και από κουβέντα!!
Τώρα και πάλι οψόμεθα μετά την 1η Ιουλίου.
Γρηγόρης Σολωμός, Εφημερίδα "Παρόν¨, 24.06.2009