ΑΡΘΡΑ

Ο Γρηγόρης Σολωμός ασχολήθηκε με τα πεδία της ιατρικής, της φυσικής, της ιστορίας, της φιλοσοφίας, της πολιτικής, της υγείας και της κοινωνικής ασφάλισης, ευρισκόμενος σε διαρκή πνευματική κίνηση για την αναζήτηση της δημιουργικής γνώσης, της επιστημονικής τεκμηρίωσης και της παραγωγικής σύνθεσης.

Published: Mar 02 Posted Under: Πολιτικό Βήμα

Τράπεζα Κοινωνικής Ασφάλισης

Προς

Τον Υπουργόν Εργασίας

  και Κοινωνικών Ασφαλίσεων

κον Μ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

Αθήνα Μάιος 1998

 

ΘΕΜΑ: ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΟΙΝ. ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ

(Ενημερωτικό Σημείωμα)

 

Αν και το θέμα είχε συζητηθεί το 1993 στην Επιτροπή Κοινωνικής Ασφάλισης και τελικά επεκράτησε η λύση των αμοιβαίων κεφαλαίων, όμως η Διοίκηση του ΙΚΑ επανέρχεται και θέλει να ξανασυζητήσουμε το θέμα εν όψει του σχεδιαζομένου διαλόγου, που θα αναπτυχθεί μέσα στον Γενάρη για το ασφαλιστικό πρόβλημα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κοινωνικού Προϋπολογισμού του 1995 ο μέσος δείκτης προσόδων των αποθεματικών των διαφόρων ασφαλιστικών ταμείων ήταν 18,6%. Όμως ο αντίστοιχος δείκτης για το ΙΚΑ είναι 8,76%.

Για την καλύτερη αξιοποίησή των, υπάρχουν δύο ακόμη δυνατότητες (λύσεις) πέραν της ήδη ακολουθούμενης των εντόκων καταθέσεων στην Τράπεζα της Ελλάδος:

α) Η συγκρότηση αμοιβαίων κεφαλαίων και

β) Η δημιουργία Τράπεζας Κοινωνικής Ασφάλισης.

Η πρώτη παρά τα πλεονεκτήματα, που εμφανίζει (μεγαλύτερο κέρδος, πολλαπλοί τρόποι τοποθέτησης, φορολογικές απαλλαγές, ελεύθερη ρευστοποίηση μεριδίων κλπ), ενέχει σοβαρούς κινδύνους, των οποίων το μέγεθος και οι πιθανότητες είναι κατ’ ευθείαν ανάλογοι της επιδιωκόμενης απόδοσης.

Επίσης η λύση των αμοιβαίων κεφαλαίων δεν συμβιβάζεται με την απαραίτητη κοινωνική αλληλεγγύη, που εκ προοιμίου πρέπει να εμπεριέχει κάθε ασφαλιστικό σύστημα με κοινωνική διάσταση και ανθρώπινο προσανατολισμό.

Αντίθετα αποπνέει τις γνωστές αντιλήψεις, που συντηρούν τις ανισότητες και την κοινωνική αδικία στον κρίσιμο τομέα της κοινωνικής προστασίας και εξυπηρετούν τα συμφέροντα της χρηματαγοράς.

Δεν θα επιχειρήσω την ανάλυση της κάθε πρότασης για συγκρότηση αμοιβαίων κεφαλαίων της υπό τον κ. Προβόπουλο επιτροπής της τελευταίας Κυβέρνησης της Ν. Δημοκρατίας, ούτε να ασχοληθώ με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των επιμέρους μορφών αξιοποίησης κάθε κινητής αξίας των ταμείων, αφού οποιαδήποτε εναλλακτική λύση κι αν προκριθεί, αφορά μόνο τα εύρωστα Οικονομικά ταμεία, δεν προωθεί την ενιαιοποίηση του ασφαλιστικού μας συστήματος και δεν συμβάλλει στην αναδιανομή των πόρων.

Γιατί σε κάθε περίπτωση, ακόμη και εκείνη του μεικτού αμοιβαίου κεφαλαίου (που συζητείται σοβαρά από κάποιους άλλους) τα εισφερόμενα κεφάλαια θα προέρχονται από τα πλεονάζοντα ρευστά διαθέσιμα των ασφαλιστικών ταμείων στην Τράπεζα της Ελλάδος, τα έντοκα γραμμάτια, τα ομόλογα και τους ομολογιακούς τίτλους, που διατηρούνται στα χαρτοφυλάκια κάποιων προνομιούχων ταμείων και που προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από κοινωνικούς πόρους, που επιβαρύνουν το σύνολο του λαού.

Επομένως στην προτεινόμενη διαδικασία δεν μπορούν να συμμετάσχουν ελλειμματικά ταμεία (όπως το ΙΚΑ, το ΝΑΤ κ.λπ.) αφού ούτε «πλεονάζον ρευστόν» διαθέτουν ούτε χρεόγραφα διατηρούν.

Γι’ αυτό πολύ φοβάμαι ότι με την λύση των αμοιβαίων κεφαλαίων οι πλούσιοι θα γίνουν πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι και η έρπουσα σήμερα κοινωνική αμφισβήτηση για την χρησιμότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη του κοινωνικού ασφαλιστικού μας συστήματος, θα μετεξελιχθεί αύριο σε απειλή κατά της κοινωνικής μας συνοχής.

Αντίθετα κ. Υπουργέ η Τράπεζα Κοινωνικής Ασφάλισης αποτελεί προσέγγιση, που θα καταστεί ωφέλιμη στο σύνολο των κοινωνικών ομάδων και ασφαλιστικών ταμείων, Γιατί:

α) Θα αξιοποιήσει τα διαθέσιμα καθώς και κάθε κινητή και ακίνητη αξία των ασφαλιστικών ταμείων (η κινητή μόνο υπολογίζεται στα 1671 δις σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 1995) ακόμη και με συγκρότηση αμοιβαίων κεφαλαίων.

β) Δεν θα αξιοποιηθούν μόνο τα πλεονάζοντα ρευστά και τα χρεόγραφα των εύρωστων ταμείων αλλά θα καταστεί έντοκος ο μέχρι σήμερα άτοκος λογαριασμός της ταμειακής Διαχείρισης του ΙΚΑ (Πάνω από 1,5 τρις). Επομένως και οι φτωχοί μπαίνουν με σημαντική «προίκα» στο παιχνίδι.

γ) Θα απαλλάξει όλα τα ασφαλιστικά ταμεία (και το ΙΚΑ) από τις δαπάνες περιουσίας των (ασφάλιστρα, φύλακτρα, έξοδα είσπραξης προσόδων) καθώς και το κόστος διαχείρισης (είσπραξης πληρωμής κ.λπ.) και θα μειώσει το συνολικό διαχειριστικό κόστος που σήμερα είναι πάνω από 10738 εκατομμύρια. Για το ΙΚΑ το αντίστοιχο κόστος είναι 1090 εκατ.

δ) Θα εκμεταλλευθεί τις καταθέσεις των ασφαλισμένων όλων των ασφαλιστικών ταμείων αφού η Τράπεζα αυτή θα αποτελέσει την εγγύηση των πάσης φύσης παροχών τους, που προβλέπει ένα σωστό σύστημα κοινωνικής προστασίας.

ε) Θα ενισχύει και θα δανειοδοτεί με χαμηλό επιτόκιο ασφαλιστικά ταμεία που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες.

στ) Θα αποτελέσει τον μηχανισμό είσπραξης των εισφορών και πληρωμής παροχών (συντάξεων κ.λπ.) των συνταξιούχων.

Μόνο αν αναλογιστεί κανείς τα 2 εκατ. βιβλιάρια των συνταξιούχων που θα ανοιχθούν σ’ αυτή την Τράπεζα και στα οποία θα κατατίθενται κάθε 25 του μήνα οι συντάξεις, καθίσταται κατανοητό το μέγεθος των πλεονεκτημάτων που θα προκύψουν.

ζ) Θα αναλαμβάνει την είσπραξη των πάσης φύσης εισφορών ιδιωτών κ.λπ. προς τα διάφορα ταμεία, με αποτέλεσμα να σταματήσουν αυτόματα οι πάσης φύσεως παρεμβάσεις προς τη Διοίκηση των ταμείων για χαριστική μεταχείριση κάποιων εκ των οφειλετών, που αναμφισβήτητα ζημιώνουν με αρκετές δεκάδες δις κάθε χρόνο, κύρια το ΙΚΑ.

Και ακόμη σε περιόδους πλειστηριασμού οι οφειλές θα πάρουν την θέση της Τράπεζας (τρίτη στη σειρά) και όχι εκείνη του ΙΚΑ (7η) για απόδοση των οφειλών.

η) Θα δέχεται εντόκως τις καταθέσεις του ΕΦΥ καθώς και όλων των Υπηρεσιών Υγείας (Νοσοκομείων κλπ.).

θ) Θα αποτελέσει τον κοινό λογαριασμό του νέου ασφαλιστικού συστήματος (αν οδηγηθούμε σε νέο ασφαλιστικό σύστημα που θα συμπεριλαμβάνει όλους τους στο εξής εισερχομένους στην παραγωγή) και των υφισταμένων σήμερα ασφαλιστικών φορέων. Στοιχείο λίαν σημαντικό για την απόσβεση των οποιωνδήποτε κραδασμών που θα δημιουργήσει η ομαδοποίηση των ταμείων ή ενιαιοποίηση του συστήματος, και

ι) Η Τράπεζα Κοινωνικής Ασφάλισης θα αποτελέσει τον πρώιμο φορέα που θα συμβάλλει προς την κατεύθυνση της ενοποίησης και ομαδοποίησης των ταμείων, θα συμβάλλει στην αναδιανομή των πόρων μεταξύ των διαφόρων Κοινωνικών ομάδων μέσα σε ένα ασφαλιστικό πλαίσιο κοινωνικής αλληλεγγύης τόσο μεταξύ των διαφόρων τάξεων όσο και των ηλικιών.

Κύριε Υπουργέ,

Αν αποφασίσετε να συζητήσουμε σοβαρά την λύση της Τράπεζας Κοινωνικής Ασφάλισης που ενέχει στην λειτουργία της και εκείνη των αμοιβαίων κεφαλαίων, υπάρχουν σήμερα κάποιες δυνατότητες, που μπορούμε να την υλοποιήσουμε.

Αν το αποφασίσετε να δώσουμε το θέμα σε ειδικούς περί τα τραπεζικά για να μας υποβάλλουν σύντομα το πόρισμά τους και τις προτάσεις των.

Πάντως πρέπει να γνωρίζετε ότι πολέμιοι της ιδέας είναι η Τράπεζα της Ελλάδος και το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας.

Ένθερμος δε υποστηρικτής ήταν τότε ο αείμνηστος Γ. Γεννηματάς.

 

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ του ΙΚΑ

 

ΓΡ. ΣΟΛΩΜΟΣ

 

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ